Günümüz anket firmaları ve 51 yıl önce yapılan bir anket
Günümüz anket firmaları ve 51 yıl önce yapılan bir anket
M. Latif YILDIZ
-
Değerli okuyucu, arkadaş ve takipçilerim. 2023 seçim anketini yapan onlarca anket firmaları toplumu nasıl yanıltarak milyonlarca TL’lik bütçeyi kasalarına koyduklarını 14 Mayıs seçimlerinde hep birlikte yaşadık.
Türkiye’de ilk anket çalışmasına katılan biri olarak aşağıda gazete kupürü olan anketi örnek bir adım olarak hatırlatmak istedim.
Türkiye 1970'li yıllarda karmaşık bir siyasi tabloyla karşı karşıyaydı. Toplumsal gerilimler siyasetteki istikrarsızlık nedeniyle artıyordu. Bir yandan 12 Mart 1971'de askerlerin verdiği muhtıranın etkisi; diğer yandan “kurtarıcı" gözüyle bakılan “teknokrat hükümet" denemeleri başarısızlığı toplumsal gerilimlerin arttırmıştı. Türk demokrasisine balyoz gibi inen 12 Mart Muhtırası’nın gölgesinde gerçekleşen 1973 seçimleri demokratikleşme açısından büyük bir öneme sahipti.
14 Ekim 1973 tarihinde yapılan seçimlerde büyük bir sürpriz yaşanmıştı. (ve bizim anket o sürprizi bilmişti) Seçime katılım yüzde 66,8'de kaldı. Sekiz parti seçime katıldı. Adalet Partisi yüzde 29'la 149, Cumhuriyet Halk Partisi yüzde 33'le 185, Demokratik Parti yüzde 11'le 45, Milli Selamet Partisi yüzde 11'le 48 ve Cumhuriyetçi Güven Partisi yüzde 5 ile13 milletvekili; MHP 3, bağımsız 6, TBP 1 çıkardı. ( Ecevit’in mavi gömleği ile Erbakan’ın milli görüşünün parladığı seçimdi)
1973 genel seçiminde baraj sorunu yoktu.
Bu seçiminde 5 yıllık (1968’de mesleğe başladım) genç bir gazeteciyim.
Günaydın Gazetesi bu karmaşık ortam ve çok partili seçimin öngörü ve tahmini adına anket yapma kararı aldı. Türkiye’de sanırım ilk kez yapılan bu anketi 14 Mayıs 2023 seçimi üzerine yazarak geçmişin tarih sayfasından bir anımı sizlere ile paylaşmak istedim.
Günaydın Gazetesi ekibi olarak “hangi parti kaç milletvekili çıkartır” anketini gazetenin üst yönetimi seçim öncesi toplumu bilgilendirme adına yapma kararı aldı. 1973 yılında o zaman 67 il olan Türkiye çapında yapılacak anketin elemanları da konunun uzmanı her hangi bir şirket ya da akademisyenlerden oluşmuyordu. Gazetenin İstanbul, Ankara merkezi ve 67 ildeki muhabirleri görevlendirildi.
Ben de Siirt ili ve Batman bölgesi ekibinde yer aldım.
SONUÇ MU: Seçim sonunda anketimiz Sadece 1 Milletvekili yanılarak yüzde 99 tam isabet bir öngörü ve tespitte bulundu. (yanlış hatırlamıyor isem 1 bağımsız vekilde yanılmıştık)
Günümüzün Anket şirketleri milyonlarca takipçi ve partilerin paralarını cebe indiren bir oyun oynadıkları iddia ediliyor.
Ne dersiniz?
NOT : Aşağıda toplum ve seçmene güven vermek, ankete katılan anketörleri tanıtmak için Türkiye haritası üzerinde resimler ile gazetede günlerce yarım sayfa tanıtımımız yapıldı. Haritada Batman üzerindeki resmimi bulabilirsiniz.
Vefat eden mesai arkadaşlarıma Allah’tan rahmet, sağ olanlara sağlıklı ve mutlu ömürler diliyorum.
